به گزارش سلامت نیوز، دکتر غلامرضا سیف متخصص رادیولوژی، سونوگرافی ، سی تی اسکن نوشت: گاهاً این روند را اسکن کبد- طحال نیز می نامند؛ چرا که اغلب در حین اسکن، طحال بیمار نیز بررسی می شود و در نحوه عملکرد ارتباط بسیار نزدیکی به کبد دارد. اسکن کبد یک آزمایش در زمینه پزشکی هسته ای به شمار می رود. این بدان معناست که مقدار بسیار کمی از مواد رادیواکتیو در آزمایش برای کمک به بررسی کبد استفاده می شود. ماده رادیواکتیو مورد استفاده را در اسطلاح رادیو دارو (radiopharmaceutical) می نامند که توسط ادغام یک اتم رادیواکتیو با یک مولکول که از سطح کبد بر داشته می شود انجام می گردد.
متخصص می تواند در بسیاری از موارد این اسکن را جایگزین بیوپسی کند. در انجام این تست CAP که یک فاکتور برای تشخیص میزان چربی سلول های کبدی است اندازه گیری می شود. این تست می تواند به صورت دقیق و منحصر به فرد کبد را ارزیابی کند. اندازه CAP چیزی بین 100 تا 400 دسی بل در هر متر میباشد و از درجه یک تا سه گزارش می شود.
علت اسکن کبد
اسکن کبد می تواند به تشخیص موارد و بیماری های زیر کمک کند
- بررسی سرطان کبد، هپاتیت و سیروز کبدی
- بررسی هرگونه تومور، آبسه و کیست در کبد و طحال
- بررسی پیشرفت بیماری کبدی
- بررسی چگونگی روند بهبود کبد
- بررسی آسیب های وارده بر کبد و طحال در اثر تصادفات و آسیب
- اسکن برای بررسی هرگونه درد غیر طبیعی
مزایای اسکن کبد
- معاینات پزشکی هسته ای اطلاعات منحصر به فردی را شامل می شود که با استفاده از سایر روش های تصویربرداری اغلب غیرقابل دستیابی است.
- اسکن های پزشکی هسته ای مفیدترین اطلاعات تشخیصی یا درمانی را برای بسیاری از بیماری ها ارائه می دهند.
- پزشکی هسته ای توانایی شناسایی بیماری را در اولین مرحله خود، اغلب قبل از بروز علائم یا تشخیص ناهنجاری ها با سایر آزمایش های تشخیصی، ارائه می دهد.
- با تشخیص خوش خیم یا بدخیم بودن ضایعات، اسکن ممکن است نیاز به بیوپسی جراحی را از بین ببرد یا بهترین مکان بیوپسی را شناسایی کند.
- اسکن ممکن است اطلاعات اضافی را فراهم کند که برای برنامه ریزی پرتودرمانی استفاده می شود.
اسکن کبد چگونه انجام می شود؟
از یک لوله باریک iv کمک گرفته می شود و رادیولوژیست مقدار کمی مواد رادیواکتیو را وارد جریان خون می کند. این ماده در کبد و طحال جمع آوری می گردد. دستگاه خاصی به نام دوربین گاما محل مواد رادیواکتیو را بررسی می کند. این وسیله به جمع آوری اطلاعاتی جزئی و تصاویر می پردازد و چگونگی کارکرد کبد و طحال را مشخص می کند. در مناطقی که مواد رادیواکتیو اجتماع کمی دارد به صورت مناطق تیره رنگ نشان داده می شود. مناطقی که مواد رادیواکتیو به اندازه کافی اجتماع یافته است به صورت مناطق روشن یا گرم شناسایی می شود. به این ترتیب می توان هر گونه تومور، هماتوم، کیست و یا آبسه ای را تشخیص داد. همچنین با کمک تصاویر به دست آمده می توان اندازه و سایز کبد را بررسی کرد.
اقدامات قبل از اسکن کبد
مانند دیگر انواع اسکن که از ارگان های بدن انجام می گیرد، اسکن کبد و طحال هم نیاز به آمادگی های خاصی دارد. در زیر به برخی از این آمادگی ها اشاره می کنیم:
- در صورتی که به هرگونه داروی شیمیایی یا لاتس یا رنگ یا ید حساسیت دارید، پزشک را در جریان قرار دهید.
- جواهرات خود را در بیاورید.
مراقبت های بعد از اسکن کبد
- معمولاً به شما توصیه می شود که مایعات بسیار مصرف کنید و طی 24 ساعت پس از اسکن مثانه خود را مرتباً خالی نمایید، بدین جهت که مواد رادیواکتیو سریع تر از بدن شما خارج شوند.
- محل لوله IV پس از خارج شدن از دست جهت وجود هر قرمزی یا تورم بررسی می شود. اگر پس از مراجعه به منزل در محل IV قرمزی و یا تورم مشاهده نمودید، با کلینیک تماس حاصل کنید؛ زیرا این موضوع می تواند در نتیجه عفونت یا دیگر حساسیت ها به وجود آمده باشد.
- پس از اسکن کبد می توانید رژیم غذایی معمول خود و فعالیت های روزانه را ادامه دهید، مگر آن که تجویز پزشک متفاوت باشد. احتمالاً پزشک شما پس از اسکن کبد نسبت به وضعیت بیماری برای شما دستور العمل های مشخصی تجویز کند.
موارد احتیاط اسکن کبد
در صورت وجود موارد زیر، قبل از انجام آزمایش به پزشک خود اطلاع دهید:
- مشکلات زمینه ای، مانند دیابت
- استفاده از ضربان ساز یا دستگاه دیگری در قفسه سینه
- هرگونه حساسیت
- بارداری قطعی یا احتمالی
- شیردهی
هزینه اسکن کبد چرب
هزینه اسکن کبد بر طبق تعرفه های اعلامی وزارت بهداشت بدون در نظر گرفتن بیمه و به صورت آزاد محاسبه می شود.
عوارض اسکن کبد چرب
- از آنجا که فقط دوز کمی رادیوتراکر استفاده می شود، امتحانات پزشکی هسته ای در معرض تابش نسبتاً کمی قرار دارند. این برای آزمایشات تشخیصی قابل قبول است؛ بنابراین در مقایسه با مزایای بالقوه، خطر تابش بسیار کم است.
- روش های تشخیصی پزشکی هسته ای برای بیش از پنج دهه مورد استفاده قرار گرفته است و هیچ عوارض جانبی طولانی مدت ناشی از قرار گرفتن در معرض دوز کم آن وجود ندارد.
- واکنش های آلرژیک به رادیوتراکرها بسیار نادر و معمولاً خفیف هستند. همیشه هرگونه حساسیتی که دارید و یا سایر مشکلات ممکن است در طی یک آزمایش قبلی پزشکی هسته ای رخ داده باشد، به پرسنل پزشکی هسته ای بگویید.
- تزریق رادیوتور ممکن است باعث ایجاد درد و قرمزی جزئی شود. این باید به سرعت حل شود. خانم ها در صورت احتمال بارداری یا شیردهی، باید همیشه به پزشک و تکنسین رادیولوژی خود اطلاع دهند.
نظر شما